Jaarverslagen

Jaarverslag Stichting Berekum 2020

Wereldwijd stond 2020 in het teken van de covid-19 pandemie. Maar vlak voor dat dit duidelijk werd is van medio januari tot medio februari 2020 het dertiende werkbezoek aan het HoFaHO ziekenhuis in Berekum, Ghana, gebracht door Piet Scholten, eertijds gynaecoloog in het Diakonessenhuis te Utrecht en Jules Schagen van Leeuwen, eertijds gynaecoloog in het St Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein/Utrecht; bijzonder was dat ook Jules jr mee op reis ging; voor het eerst terug naar de plaats en zelfs de verloskamer waar hij in 1983 was geboren. De reis stond vooral in het teken van het hervatten van de verbouwing van het verloskamercomplex. Fase 2A was vrijwel voltooid toen we in Berekum verbleven.
 
Terwijl we op onze smartphone zagen hoe er in China in minder dan een week een heel ziekenhuis uit de grond werd gestampt voor corona patiënten, konden we niet vermoeden welke impact de epidemie ook in Ghana zou hebben. Kwetsbare gezondheidssystemen worden door de epidemie genadeloos ontmaskerd. De verschillen in kansen op gezondheid zijn door de epidemie sterk uitvergroot. Gelukkig is het ziekenhuis relatief gevrijwaard gebleven van ernstig zieke Covid-19 patiënten. De ziekte kwam tot nu toe in Ghana vooral voor in stedelijke gebieden. De theorie is ook dat de mensen die in hun hele leven al bloot hebben gestaan aan veel pathogene ziektekiemen zoveel antistoffen hebben gekregen dat de ziekte wellicht milder verloopt. Maar dat is nog allemaal theorie en dit konden we zeker in 2020 nog niet weten. Iedereen leefde in vrees voor wat zou gaan komen.
 
Tijdens ons verblijf konden nog klassikaal skills and drills gegeven worden aan de house-officers en verloskundigen. Onderwijs werd gegeven aan de derdejaars leerlingverloskundigen op de school voor verloskundigen. Ook werd er met de house-officers en tropenartsen (in opleiding) dagelijks geopereerd en geleerd. We verbleven in het nieuwe guesthouse, wat zeer goed beviel. De ruimte, sfeer, plek en mogelijkheden van dit guesthouse worden door velen gewaardeerd.
 
De samenwerking met het Opleidingsinstituut voor Internationale Gezondheidszorg en Tropische geneeskunde (OIGT) werd ook in 2020 gecontinueerd; tropenartsen in opleiding uit Nederland worden voor hun vereiste stage van zes maanden in de tropen in Berekum getraind door lokale dokters en Ghanese specialisten. Dit is in 2020 ondanks de corona, na een kortdurende onderbreking, gewoon doorgegaan.; vier Nederlandse tropenartsen per jaar doen hier hun stage en wonen in het guesthouse. Een van hen was in 2020 met haar gezin in een accommodatie getrokken die door het ziekenhuis ter beschikking werd gesteld.
 
We bezochten wederom dr. Isaac Duodu in Sampa (waar toen nog coassistenten verbleven) in de Fountain Care Clinic. De renovatie van de Maternity afdeling was tijdens ons bezoek in volle gang. Tijdelijk zijn de patiënten overgebracht naar de nieuwbouw, vast aan de oude maternity. Daarmee is er een logistiek proces op gang gekomen waar men zich kundig en vaardig doorheen lijkt te slaan. De renovatie loopt voorspoedig en op schema en het eindresultaat lijkt bijzonder fraai te worden, zeker als dit gebouw dan weer aan de nieuwbouw gekoppeld wordt en de ter beschikking staande ruimte dan weer wat groter wordt. Zonder de enorme hulp van de heer Edward Mintah waren deze weken niet mogelijk geweest: alle coördinatie, afspraken en organisatorische zaken pakte hij weer snel op en wij zijn hem dan ook (weer!) veel dank verschuldigd. Edward is medio februari 2020 met ons meegekomen naar Nederland, en heeft bij alle bestuursleden om beurten gelogeerd. Naast sociale activiteiten heeft hij veel essentieel medische apparatuur mee terug genomen naar Ghana. Op de dag na zijn retour vlucht ging Nederland in lockdown. In Ghana was men daar al eerder en voortvarender mee aan de slag gegaan. Het land heeft ervaring met epidemieën. Maar stond helemaal achteraan in de rij waar het persoonlijke beschermingsmiddelen betrof voor het ziekenhuispersoneel.
 
In april 2020 is op instigatie van de Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde, Elselien van Leerdam, werkzaam in Berekum, middels een crowd-funding actie in Nederland € 14.181 opgehaald. Dit bedrag is geoormerkt om het ziekenhuis in staat te stellen beter met de gevolgen van de Covid-19 om te gaan. Door "de Wilde Ganzen" is dit bedrag verdubbeld tot € 28.362.! Het ziekenhuis heeft dit bedrag volledig gebruikt voor beschermingsmiddelen voor de verpleeg- en verloskundigen en artsen van het ziekenhuis. Sponsorgelden werden dit jaar verkregen van stichtingen, kerken, en donaties bij pensioneringen. Onze hartelijke dank, door velen in Ghana uitgesproken, gaat dan ook naar alle donateurs en mensen die dit werk een goed hart toedragen. Zonder mensen te kort willen doen willen we met name de stichting de Bruijn-Kleinen en de stichting vrienden van de Medische Missie Zusters bedanken voor hun genereuze bijdrage in 2020. Op onze website kunt u het financieel jaarverslag lezen.
 
Toen een paar jaar geleden het Holy Family Hospital bij ons aan klopte voor hulp bij de renovatie van hun kraamkliniek, hadden we niet kunnen vermoeden dat er nu al een robuuste kliniek zou staan waar jaarlijks ongeveer 3500 bevallingen plaats vinden. Samen met de donoren van de stichting Berekum en de vele donateurs van Wilde Ganzen zijn de eerste twee fases nu voltooid (2A in 2020) en is het gelukt om de zorg voor moeder en baby’s al flink te verbeteren. Het oude complex was immers 70 jaar oud en bedoeld voor ca 500 bevallingen per jaar. Er staat nu een nieuw gebouw met 8 verloskamers, en een operatiekamer voor eventuele spoedbehandelingen. Aanstaande moeders kunnen er veilig bevallen in een vriendelijke omgeving, waar met hun waardigheid en privacy rekening wordt gehouden. Belangrijk is ook de onderwijsruimte voor trainingen voor de leerlingverloskundigen. Ieder jaar ronden hier circa 50 verloskundigen hun 3 jarige opleiding af. Ook is er nu een goed geoutilleerde couveuse afdeling gebouwd. Zwangere vrouwen krijgen er ook de nodige controles en voorlichting; van anticonceptie tot en met verzorging van de pasgeborene.

Verbindingsstuk
Nu komen we voor 2021 aan bij de laatste fase. Tussen het oude gebouw en de nieuwe vleugel moet nog een verbindingsstuk worden aangelegd. Tevens worden hier de laatste oude verloskamers verbouwd. Voor deze fase 2B is nu al door onze donoren voldoende geld toegezegd om te kunnen starten met de bouw. Ook dit jaar zal Wilde Ganzen ons ondersteunen. We zijn hier verguld mee, niet alleen omdat onze financiële polsstok nu significant langer is, maar ook vooral door het feit dat als onze uitgaven en inkomsten, zowel in Nederland als in Ghana, aan nauwgezette accountantscontroles onderhevig zijn. We zijn een Stichting met nul op de strijkstokmeter!
 
Tenslotte is vermeldenswaard dat in 2020 het Ghana Collectief is opgericht. Wij zijn founding member. Het Collectief biedt een platform aan Nederlandse stichtingen en verenigingen die in Ghana actief zijn. Het platform wil organisaties samen brengen om ervaringen uit te wisselen, informatie en kennis te delen en samenwerking te stimuleren. Daarnaast wil het platform de zichtbaarheid van deze organisaties vergroten. Het Collectief staat in principe open voor alle organisaties die over een ANBI-registratie beschikken en in Ghana activiteiten uitvoeren. Deelname is kosteloos. Zie voor meer informatie: https://info0384995.wixsite.com/ghanacollectief

Jaarverslag Stichting Berekum 2019

Ook in 2019 is weer veel gebeurd. Er werden twee werkbezoeken afgelegd; in februari 2019 en in oktober 2019. Tijdens beide werkbezoeken werd op de verloskundigenschool praktijk onderwijs (skills en drills, hechtcursus) door ons verzorgd. Zo werden elk bezoek een 80-tal studenten bijgeschoold.
 
Een ander belangrijk gebeuren was de implementatie van bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Vrouwen werden in Berekum via bv kerken opgeroepen om zich te melden. Speciaal opgeleide verpleegkundigen beoordelen de baarmoedermond en gevonden afwijkingen werden door dr. Okine, de gynaecoloog van het Holy Family Hospital direct verwijderd. Onze rol was steun bij de start en het opzetten hiervan, supervisie van de baarmoedermondpoli en opleiden van de gynaecoloog in de behandeling van de baarmoedermond. Het is nu de bedoeling dat deze belangrijke preventie ook na ons vertrek voortgang vindt en hier werden plannen voor gemaakt.
 
Net als altijd werd er ook weer veel door ons mee geopereerd waarbij training van operatieve vaardigheden van de lokale dokters het hoofddoel was. Een tiental grotere ingrepen werden door ons uitgevoerd. Op deze manier werd voldaan aan de kerntaak van onze stichting; het bevorderen van medische kennis in Afrika
 
De nieuwbouw van de kraamafdeling (fase 1) werd in gebruik genomen en de oude kraamafdeling werd gerenoveerd (fase 2A). Ten bate van de completering van fase 2A werd in 2019 door de stichting 125.000 euro overgemaakt aan het Bisdom. Nu resteert nog de bouw van fase 2B waarbij de nieuwbouw en de gerenoveerde oude kraamafdeling adequaat aan elkaar verbonden gaan worden. Fase 2B zal pas gestart worden nadat de Stichting het benodigde bedrag bij elkaar heeft verzameld; dit om te voorkomen dat de bouw halverwege moet worden stilgelegd bij gebrek aan financiering. Fondsenwerving blijft dus van het grootste belang om dit te realiseren. We zijn dan ook erg blij dat we steun voor het project hebben gekregen van Stichting "de Wilde Ganzen"!
 
De prettige samenwerking met het Opleidingsinstituut voor Internationale Gezondheidszorg en Tropische geneeskunde (OIGT) werd gecontinueerd; tropenartsen in opleiding uit Nederland worden voor hun vereiste stage van zes maanden in de tropen in Berekum getraind door lokale dokters en Ghanese specialisten. Vanaf eind 2018 gaat dit dan om vier tropenartsen per jaar. Na het afsluiten van haar opleiding heeft onze stichting bemiddeld om een van deze Artsen Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde, Elselien van Leerdam, in 2019 een tijdelijk contract te geven bij het Holy Family Hospital.
 
Het in gebruik nemen van de nieuwe maternity en de logistiek die hiermee gepaard ging bleek dermate complex dat de tijdelijke inzet van een Nederlandse tropenarts zeer nuttig bleek ten behoeve van continuïteit van zorg en het management. We zijn erg blij met de verlenging van haar verblijf!
 
Tijdens ons bezoek aan Berekum in februari 2019 werd het Guesthouse voor de tropenartsen i.o. en voor de coassistenten uit Groningen feestelijk geopend en in gebruik genomen. Tijdens ons bezoek in oktober 2019 konden we zelf voor het eerst in dit fraaie Guesthouse verblijven. Ook in 2019 bezochten maar liefst 25 coassistenten Berekum, in perioden variërend tussen de 8 en 20 weken, het ziekenhuis voor training; het enthousiasme en de animo blijven groot. Telkens weer blijkt het Holy Family Hospital een fijne stageplek voor de Nederlandse studenten. De kennisuitwisseling en de sociale interacties met de Ghanese studenten is hartverwarmend.
 
Een van de werkbezoeken in 2019 werd gecombineerd met een bezoek aan het Peace and Love Hospital in Kumasi, waar dr. Beatrice Wiafe patiënten met borstkanker uit heel Ghana behandelt! Ook hier werd door ons nog een gynaecologische spoedpatiënt geopereerd. Tevens werden bezoeken gebracht aan dr. Isaac Duodu in Sampa (waar coassistenten verblijven in de Fountain Care Clinic) en aan het St. Elisabeth Hospital in Hwidiem, bijna 2 uur ten zuiden van Berekum. Ook in dit ziekenhuis zijn goede mogelijkheden voor stages voor coassistenten: we kregen daar een hartelijk welkom en maakten goede plannen met hen.
 
Aan het eind van het tweede werkbezoek werd Cape Coast bezocht waar we meededen met de jaarlijkse "awareness-walk" voor borstkanker die daar georganiseerd werd door het "Peace and Love Hospital" uit Kumasi. Een indrukwekkende gebeurtenis waar naar schatting 50.000 mensen aan meededen en waarbij veel radio, tv en internet publiciteit mee ontstond. Sponsorgelden werden verkregen van stichtingen, kerken, donaties bij pensioneringen, en door diverse acties. Onze hartelijke dank, door velen in Ghana uitgesproken, gaat dan ook naar alle donateurs en mensen die dit werk een goed hart toedragen.

Jaarverslag Stichting Berekum 2018

De belangrijkste zaken uit 2018 zijn hieronder puntsgewijs weergegeven:

Er werden twee werkbezoeken afgelegd; in februari 2018 en in december 2018; zie hiervoor de uitgebreide verslagen elders op de website

De nieuwbouw van de Maternity werd voltooid, waarbij de officiële opening door de minister van Gezondheidszorg en de bisschop van Sunyani werd verricht op 18 december 2018

Voor deze nieuwbouw werd een bedrag van 245.000 euro in de jaren 2017 en 2018 aan het bisdom overgemaakt

De vernieuwing van de bestaande verloskamers en de bestaande kraamafdeling, inmiddels vast gebouwd aan de nieuwbouw, zal het doel van de volgende plannen zijn. Fondsenwerving blijft doorgaan om dit te realiseren

Contacten werden gelegd met het Opleidingsinstituut voor Internationale Gezondheidszorg en Tropische geneeskunde (OIGT); tropenartsen in opleiding uit Nederland worden nu in Berekum getraind door lokale dokters en Ghanese specialisten. Vanaf eind 2018 gaat dit dan om 4 tropenartsen per jaar; elke 3 maanden zal er iemand kunnen starten met de training

Gestart werd met de bouw van een Guesthouse voor deze tropenartsen i.o. en voor de coassistenten uit Groningen; hun huisvesting was niet veel langer bestand tegen de tropische omstandigheden. De totale bouwkosten en een deel van de inrichting werden door sponsoring verkregen. Begin 2019 zal dit Guesthouse naar verwachting officieel geopend en betrokken kunnen worden

Ruim 25 coassistenten bezochten, in perioden variërend tussen de 8 en 20 weken, het ziekenhuis voor training; het enthousiasme en de animo blijven groot. Regelmatig moeten studenten teleurgesteld worden omdat er geen plek meer is

Orthopedisch chirurgen uit de Isala bezochten Berekum; hun plan is traumatologie-onderwijs te gaan geven aan de lokale artsen en met name de lokale chirurgen, zodat die dat weer aan hun Ghanese arts-assistenten kunnen doorgeven. Een C-boog werd verscheept en op de operatiekamers geïnstalleerd. In deze kisten ging ook veel operatiemateriaal mee

De contacten met de dokters in de regio, Sampa en Drobo, werden aangehaald; bezoeken afgelegd en coassistenten werden ingepland.

Ook bij het herbebossingsbedrijf Form Ghana werden contacten aangehaald en coassistenten deden hier hun sociale stage. Een samenwerkingsovereenkomst tussen Form Ghana en het Holy Family Hospital werd opgezet

Bezoeken werden gebracht aan de chief van Berekum en de Nederlandse ambassadeur in Accra

Sponsorgelden werden verkregen van stichtingen, kerken, donaties bij pensioneringen, en door diverse acties. Onze hartelijke dank, door velen in Ghana uitgesproken, gaat dan ook naar alle donateurs en mensen die dit werk een goed hart toedragen.